Kalp spazmı, kalp dokusunu besleyen atardamarın kasılmasına bağlı olarak kalbin yeterli oranda kanla beslenmemesi durumudur. Bu durum, kalp kasının oksijensiz kalmasına ve göğüs ağrısı gibi belirtilere neden olur. Kalp spazmı, kalp krizi ile karıştırılabilecek bir durumdur, ancak ikisi farklı mekanizmalarla oluşur. Kalp krizinde, kalbi besleyen damarda tam veya tama yakın bir tıkanıklık vardır ve beslenemeyen bölümlerde hücre ölümü gerçekleşir. Kalp spazmında ise damarda tam bir tıkanıklık yoktur, sadece geçici bir daralma vardır. Kalp spazmı, kalp krizinin öncülü olabilir, tedavi edilmediği durumda tehlike arz edebilir, kalp krizine ilerleyebilir.
Kalp spazmının en sık görülen belirtisi göğüs ağrısıdır. Ağrı genellikle göğüs ortasında veya sol tarafında, baskı veya yanma şeklinde hissedilir. Ağrı kollara, boyuna, sırta ve çeneye doğru yayılabilir. Ağrı sıklıkla fiziksel veya duygusal stres, soğuk hava, yemek sonrası gibi durumlarda ortaya çıkar ve 5-10 dakika kadar sürer. Ağrı istirahatle veya nitrat içeren ilaçlarla geçer. Kalp spazmının diğer belirtileri şunlardır:
Kalp spazmı belirtileri, mide rahatsızlıkları, akciğer hastalıkları, kas ağrıları gibi diğer durumlarla karıştırılabilir. Bu nedenle, göğüs ağrısı yaşayan kişilerin mutlaka bir doktora başvurması ve kalp spazmı olup olmadığını teşhis ettirmesi gerekir.
Kalp spazmının ana sebebi, kalbi besleyen damarlarda daralma olmasıdır. Bu daralmanın en sık sebebi ise ateroskleroz denilen, damar içinde yağ plaklarının birikmesidir. Bu plaklar zamanla damar duvarını sertleştirir, daraltır ve esnekliğini kaybettirir. Böylece, damar içinde kan akışı zorlaşır ve kalp yeterli kanı alamaz. Ayrıca, damar içinde pıhtı oluşumu sonucu bu pıhtı da damarda tıkanıklık yapabilmektedir.
Kalp spazmına yol açan risk faktörleri ise şunlardır:
Kalp spazmı tedavisinde, öncelikle risk faktörlerinin ortadan kaldırılması veya azaltılması hedeflenir. Bu amaçla, hastalara yaşam tarzı değişiklikleri, beslenme düzeni, egzersiz programı, sigarayı bırakma gibi tavsiyeler verilir. Ayrıca, damar sertliğini önlemek veya geriletmek için ilaç tedavisi uygulanır. Bu ilaçlar arasında kolesterol düşürücü, kan sulandırıcı, tansiyon düşürücü, kalp ritmini düzenleyici ilaçlar bulunur.
Kalp spazmı sırasında ortaya çıkan ağrıyı geçirmek için ise nitrat içeren ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, damarları genişleterek kan akışını artırır ve kalbin oksijen ihtiyacını azaltır. Nitratlar, dil altı, sprey, tablet veya merhem şeklinde olabilir.
Kalp spazmı tedavisinde, ilaç tedavisine rağmen şikayetleri devam eden veya ileri derecede damar darlığı olan hastalarda, girişimsel veya cerrahi yöntemler de uygulanabilir. Bu yöntemler arasında:
Kalp spazmı, ciddi bir kalp hastalığıdır ve tedavi edilmediği takdirde kalp krizi, kalp yetmezliği, ritim bozukluğu, ani ölüm gibi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle, kalp spazmı belirtilerini göz ardı etmemek, doktora başvurmak ve tedaviye uyum sağlamak hayati önem taşır.
(SAİM TUNÇMAN)
