Kan şekeri düşmesi, diyabetli kişilerde daha sık görülse de,
sağlıksız beslenme, aşırı egzersiz, ilaç kullanımı, hormon
bozuklukları gibi farklı nedenlerle de ortaya çıkabilir. Kan
şekeri düşmesi, vücutta çeşitli belirtilere yol açabilir ve
tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu
yazıda, kan şekeri düşmesinin nedenleri, belirtileri ve tedavisi
hakkında bilgi vereceğiz.
Kan Şekeri Düşmesinin Nedenleri
Kan şekeri, vücudun enerji kaynağı olan glukozun kandaki
miktarını ifade eder. Kan şekeri seviyesi, beslenme, fiziksel
aktivite, ilaç kullanımı, hormon salgılanması gibi faktörlerle
değişebilir. Kan şekeri seviyesi, normalde 70-100 mg/dL arasında
olmalıdır. Kan şekeri seviyesi, bu aralığın altına düştüğünde,
hipoglisemi olarak tanımlanır. Kan şekeri düşmesinin başlıca
nedenleri şunlardır:
-
Diyabet: Diyabet, kan şekeri seviyesinin
yükselmesine neden olan kronik bir hastalıktır. Diyabetli
kişiler, kan şekerini düşürmek için insülin veya oral
antidiyabetik ilaçlar kullanırlar. Ancak, ilaç dozu, yemek
zamanı, egzersiz miktarı gibi faktörler dengelenmediğinde, kan
şekeri çok fazla düşebilir. Bu durum, özellikle tip 1 diyabetli
kişilerde daha sık görülür.
-
Sağlıksız Beslenme: Kan şekeri seviyesi,
beslenme ile yakından ilişkilidir. Karbonhidrat içeren
yiyecekler, kan şekerini yükseltirken, protein ve yağ içeren
yiyecekler, kan şekerini düşürür. Bu nedenle, yeterli ve
dengeli beslenmek, kan şekeri seviyesini korumak için
önemlidir. Öğün atlamak, az yemek yemek, uzun süre aç kalmak,
şekerli yiyeceklerden kaçınmak, kan şekeri düşmesine neden
olabilir.
-
Aşırı Egzersiz: Fiziksel aktivite, kan
şekerini tüketen bir süreçtir. Egzersiz yaparken, kaslar,
kandaki glukozu enerji olarak kullanır. Bu nedenle, egzersiz
öncesi ve sonrası yeterli karbonhidrat almak, kan şekeri
seviyesini dengede tutmak için gereklidir. Aşırı egzersiz
yapmak, kan şekeri seviyesini çok fazla düşürebilir.
-
İlaç Kullanımı: Bazı ilaçlar, kan şekeri
seviyesini etkileyebilir. Örneğin, alkol, aspirin, beta
blokerler, steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar,
antidepresanlar, kan basıncı ilaçları, kan sulandırıcılar, kan
şekeri düşmesine neden olabilir. Bu ilaçları kullanan kişiler,
doktorlarına danışarak, kan şekeri seviyelerini takip
etmelidir.
-
Hormon Bozuklukları: Hormonlar, kan şekeri
seviyesini düzenleyen önemli bir rol oynar. Özellikle, insülin,
glukagon, adrenalin, kortizol gibi hormonlar, kan şekeri
seviyesini yükseltir veya düşürür. Bu hormonların
salgılanmasında bir bozukluk olması, kan şekeri seviyesinde
dalgalanmalara neden olabilir. Örneğin, böbrek üstü bezlerinin
az çalışması, hipotiroidi, hipopituitarizm, kan şekeri
düşmesine neden olabilir.
Kan Şekeri Düşmesinin Belirtileri
Kan şekeri düşmesi, vücutta çeşitli belirtilere yol açabilir. Bu
belirtiler, kan şekeri seviyesinin düşme hızına ve derecesine
bağlı olarak değişebilir. Hafif ve orta derecede kan şekeri
düşmesi, genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:
- Açlık hissi
- Terleme
- Titreme
- Çarpıntı
- Sinirlilik
- Halsizlik
- Baş dönmesi
- Bulantı
- Baş ağrısı
- Bulanık görme
- Konsantrasyon bozukluğu
- Unutkanlık
- Kararsızlık
Şiddetli kan şekeri düşmesi, ise, şu belirtilere neden olabilir:
- Nöbet
- Bilinç kaybı
- Koma
- Ölüm
Kan Şekeri Düşmesinin Tedavisi
Kan şekeri düşmesi, acil bir durumdur ve hemen müdahale edilmesi
gerekir. Kan şekeri düşmesinin tedavisi, kan şekeri seviyesini
yükseltmek için hızlı etkili karbonhidrat içeren yiyecek veya
içecekler almayı içerir. Örneğin, şekerli su, meyve suyu, gazlı
içecek, bal, reçel, şeker, kuru meyve, kraker gibi yiyecek veya
içecekler, kan şekeri düşmesi durumunda tüketilebilir. Kan şekeri
düşmesi belirtileri devam ederse, tekrar karbonhidrat alınabilir.
Kan şekeri düşmesi sık tekrarlanıyorsa, bir sağlık uzmanına
başvurmak gerekir. Kan şekeri düşmesinin altında yatan nedeni
belirlemek ve uygun tedavi planını oluşturmak önemlidir.
Kan Şekeri Düşmesinden Korunma Yolları
Kan şekeri düşmesinden korunmak için, kan şekeri seviyesini
dengede tutmak için bazı önlemler alınabilir. Bu önlemler
şunlardır:
- Düzenli ve dengeli beslenmek
- Öğün atlamamak ve ara öğünler yapmak
- Şekerli yiyeceklerden kaçınmak
- Alkol tüketimini sınırlamak
- Egzersiz yapmadan önce ve sonra yeterli karbonhidrat almak
- Diyabetli kişilerin ilaç dozunu, yemek zamanını ve egzersiz
miktarını ayarlamak
- Kan şekeri seviyesini sık sık ölçmek
- Kan şekeri düşmesi durumunda ne yapılacağını bilmek
- Kan şekeri düşmesi belirtilerini tanımak
- Kan şekeri düşmesi riski olan kişilerin yanlarında hızlı
etkili karbonhidrat içeren yiyecek veya içecekler bulundurmak
(HABER MERKEZİ)
