Karabasan, uyku sırasında bilinç açıkken vücudun geçici olarak hareket edememesi ve buna bağlı olarak korku yaşanması durumudur. Halk arasında karabasan basması ya da karabasan gelmesi olarak da bilinen bu olay, aslında bir uyku bozukluğu olan uyku felcidir. Peki karabasan neden olur, kimlere gelir ve nasıl önlenir? İşte karabasan hakkında merak edilenler…
Karabasanın nedeni, uyku evreleri arasındaki uyumsuzluktur. Uyku, göz hareketinin olmadığı non-REM ve göz hareketinin olduğu, rüya görülen REM evreleri şeklinde birbirini takip eder. REM evresinde beyin uyanıkkenki kadar aktiftir, ancak vücut kasları felç halindedir. Bu, rüyada yaptığımız hareketleri gerçekten yapmamızı engellemek için bir koruma mekanizmasıdır. Karabasan, REM evresinden uyanırken veya uyumadan önce REM evresine girerken, beyin uyanıkken kasların hâlâ felçli kalması durumunda ortaya çıkar. Bu durumda kişi, üzerinde bir baskı hisseder, hareket edemez, konuşamaz ve bazen halüsinasyonlar görür. Karabasan, genellikle birkaç saniye veya dakika içinde geçer.
Karabasan, her yaşta ve cinsiyette görülebilen bir uyku bozukluğudur. Ancak bazı faktörler, karabasan riskini artırabilir. Bunlar şunlardır:
Karabasan, genellikle zararsız kabul edilse de, yaşayan kişi için korkutucu ve rahatsız edici bir deneyimdir. Karabasanı önlemek veya azaltmak için şu önlemler alınabilir:
