Kazdağı Göknarı (Abies nordmanniana ssp. equi-trojani), dünyada sadece Çanakkale ve Edremit Milli Park sınırları içerisinde bulunan özel bir ağaç türüdür. Bu nadir tür, eşsiz yapısı ve endemik özellikleriyle dikkat çeker. Kazdağları'nın eşsiz doğal güzellikleri arasında yer alan Kazdağı Göknarı, dünyada sadece Türkiye'de ve o da sadece Kaz Dağları'nda yetişen ender bir ağaç türüdür. Bu eşsiz bitki, hem bilimsel hem de ekolojik açıdan büyük önem taşımaktadır. Kazdağı Göknarı'nın korunması, gelecek nesillere bu doğal mirası bırakabilmek için atılması gereken en önemli adımlardan biridir.
Kazdağı Göknarı, 15 Haziran 1988 yılında tabiat koruma alanı ilan edilmiş olan bölge içinde yer almaktadır. Tabiatı Koruma Alanı kapsamına alınan bu bölge, nadir ekosistemlerin korunması ve sadece bilimsel çalışmalar amacıyla kullanılmasına izin verilen özel bir statüyü haizdir.
Kazdağı Göknarı, dünyada sadece Kaz Dağları'nda yetişen endemik bir türdür. Bu durum, onu diğer ağaç türlerinden ayıran en önemli özelliğidir. Aynı zamanda, Kazdağı Göknarı, bölgenin iklim koşullarına ve toprak yapısına uyum sağlamış, kendine özgü genetik bir yapıya sahiptir. Bu genetik çeşitlilik, türün geleceği açısından büyük önem taşımaktadır.
Kazdağı Göknarı Tabiat Koruma Alanı, toplam 254 hektarlık bir alanı kapsamaktadır. Bu alan, çeşitli nadir ve tehdit altında bulunan ağaç türlerini barındırmaktadır. Kazdağı Göknarı’nın yanı sıra Karaçam (Pinus nigra) ve Doğu Kayını (Fagus orientalis) da bu bölgede yaygın olarak bulunur. Koruma altına alınan bu alan, sadece biyolojik çeşitliliği değil, aynı zamanda çevresel sürekliliği de desteklemektedir. Bu statü sayesinde, bölgede insan etkisinin en aza indirilmesi ve ekosistemin dış faktörlerden korunarak bakir kalması amaçlanmaktadır.
Her yıl belirli dönemlerde bilim insanları, Kazdağı'na çıkarak bu nadir ağaç türü üzerinde detaylı çalışmalar yapmaktadır. Çalışmaların odak noktası, Kazdağı Göknarı’nın ekolojik ve biyolojik özelliklerini anlamak ve türün devamını sağlamaktır.Bilim insanlarının yürüttüğü araştırmalar, şu noktalarda yoğunlaşmaktadır.
Biyolojik Çeşitlilik: Kazdağı Göknarı’nın diğer bitki ve hayvan türleriyle etkileşimi inceleniyor.
Ekosistem Dengesi: Ağaç türü, ekosistemdeki yerel ve bölgesel dengelere olan etkisiyle ön plana çıkıyor.
Türün Sürekliliği: Kazdağı Göknarı’nı tehdit eden unsurlar ve bu tehditlere karşı alınabilecek koruma önlemleri değerlendiriliyor.
Çanakkale ve Edremit Bölgesinde bulunan Kazdağları aynı zamanda ekoturizm ve eğitim faaliyetleri için de bir cazibe merkezi. Ancak bu faaliyetler, bölgenin mutlak korunma ihtiyacına uygun bir şekilde sınırlandırılmış durumda. Tabiat Koruma Alanı statüsü nedeniyle sadece bilim ve eğitim amacıyla belirli kısıtlamalar dahilinde kullanılmaktadır.
(ERHAN TAYLAN)
