Geçtiğimiz sene Çanakkale Belediyesi tarafından düzenlenen 60’ıncı Uluslararası Troia Festivali etkinlikleri kapsamında ‘Çanakkale Kahramanları Parkı’ için Heykeltıraş Ethem Muhtaroğlu’nun sahibi olduğu şirket ile 8 büst için anlaşıldı.
Kısıtlı zamanda yapılan büstler hazırlanarak, 13 Ağustos 2023 Pazar günü gerçekleştirilecek olan açılışa yetiştirildi. Yeni Kordon’un ucunda yer alan lokasyondaki Çanakkale Kahramanları Parkına; Anafartalar Kahramanı Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün büstü başta olmak üzere Çanakkale Savaşları'nda savaşan ve şehit düşen Mehmetçikleri temsilen yapılan asker büstünün yanı sıra Ezineli Yahya Çavuş, Mehmet Akif Ersoy, Hafız Hamdi Dumrul, Selma Rıza Hanım, Tophaneli Hakkı Bey ve Cevat Çobanlı'nın büstleri yerleştirildi.
Büstlerin hızlı yapılmasından kaynaklanan eksikliklerin farkında olan ekip, açılışın ardından gerekli revizeleri yapmayı kararlaştırdı. Bu gelişmelerin ardından; kaidesiyle beraber yaklaşık 180 santimetrelik boyu olan fiberglas malzemeden yapılan Atatürk büstünün balıkgözü açısıyla bilerek yanıltıcı olarak çekilen fotoğrafı, kişi ya da kişilerce kamuoyuna servis edildi.
Manipüle edilmiş fotoğrafın sosyal medyada hızla yayılmasının ardından, heykelin Atatürk’e benzemediği ileri sürülerek, yapan kişi ve kurum; hakaret boyutuna varan açıklama ve sosyal medya paylaşımlarına maruz bırakılarak, linç edildi.
Bahse konu olan heykelin; kamuoyunda fotoğrafının yayılmasından 2 gün öncesinde revize edilmek amacıyla yerinden kaldırıldığı öğrenildi. Manipüle edilmiş fotoğrafı ile servis edilen büst için yaratılan algı, heykeli yapan ekipte şok etkisi yarattı. Hali hazırda yenilecek olan heykeller, siyasi çekişmelerin kurbanı olarak, asparagas haberin yayılım hızını da gözler önüne serdi.
Türkiye genelinde yayılan fotoğrafın ardından Çanakkale Belediyesi yazılı olarak, "Çanakkale Kahramanları Parkı'nda bulunan Atatürk Heykeli; eleştiriler üzerine sanatçı tarafından yeniden gözden geçirilmek üzere alınmıştır. Kamuoyunun bilgisine sunarız.'' şeklinde bir açıklamada bulundu.
Ancak heykel; tepkilerden ve açıklamadan çok öncesinden kaldırılmıştı. Kamuoyunda tartışmalar yaratan; heykeli yapan ekibin linçlenmesi ve ticari kaygılar yaşamasına sebep olan ve nihayetinde siyasi ranta kurban edilen Atatürk büstü, bugün yerine yerleştirildi.
Yeni yapılan Atatürk büstü heykeli, eskisinden daha büyük bir boyuta sahip olurken; bulunduğu alana uyum sağlaması itibariyle daha parlak bir renk tercih edildi. Ekip bu revizyon işlemi için herhangi bir ekstra ücret talep etmedi.
Ekibin başında olan ve sürecin faturasının kesildiği Ethem Muhtaroğlu, aslında uluslararası çapta büyük işlere imza atan bir heykeltıraş ve iş adamı. Bundan önce Çanakkale için hiç iş yapmadıklarını ve şehirde izlerini bırakmak istediklerini kaydeden Muhtaroğlu, “En başında yanlış başlayan, düşük bütçeli bir işti. Biz biraz da atölye olarak, kentte bir şeylerimiz olsun istediğimiz için maliyeti ve vergileri çıktığımız zaman geriye bir şey kalmıyordu. Biz yine de işi kabul ettik. Hem kentte bir şeyler yapalım hem de Çanakkale Kahramanlarını yapma fikri hoşumuza gitti. Ticari yönüyle yapmadık işi…” dedi.
Yapım aşaması için aslında vakit olduğunu ama bürokratik işleyişin uzun sürdüğünü aktaran Muhtaroğlu, “Atatürk nasıl olsun, ‘üniformalı mı, genç mi olsun’ gibi kararlar nedeniyle zaman kaybedildi. Geriye çok kısıtlı bir zaman kalınca da bize, ‘bu tarihe yetiştirilsin’ dendi. Yetiştirmek için yoğun çalıştığımız bir dönem geçirdik. Hatta gözbebekleri yetişmedi ve ‘yerinde yaparız’ diyerek, yerleşimini yaptık. Kısa bir süre sonra gözbebekleriyle ilgili şikâyet geldiği söylendi. Renginden de memnun değildik ve meslektaşlarımızdan da benzer dönütleri aldık zaten… ‘Gözbebekleri olmayan 1-2 heykeli atölyeye getirelim, revize edelim’ istedik. Atatürk ve Mehmet Akif Ersoy’un heykelini sökerek, atölyeye getirdik. 2 gün sonra haber ortaya çıktı. Arkasından belediye, sanki tepkiler üzerine revize etmek için çekmişiz gibi bir açıklama yaptı. En son fatura bize kesilmiş oldu.” şeklinde konuştu.
Yenilenen heykelden bahseden Muhtaroğlu, “Renk yine istediğimiz gibi olmadı, yine yapamadık. Orası çok sert ışık alan bir yer. Zeminin açık renkli olmasından dolayı yine çok ışık yansıyor. O yüzden koyu renk yapmak zorunda kaldık. Daha önceki eskitme rengi biraz bakımsız bir imaj yaratıyordu. Şimdi parlak haliyle daha güzel oldu. Beyaz, krem, traverten gibi boyayalım dedik ama açık renk üzerine çok fazla seçeneğimiz yoktu. En başından sonuna kadar talihsiz bir proje oldu. Yer, renk, zaman seçimleri, talihsizlikler silsilesi yarattı.” ifadelerini kullandı.
Muhtaroğlu, o sıralarda ülke dışından büyük bir proje almak üzere olduğunu ancak yaşanan linç kampanyası nedeniyle iptal olduğunu söyledi. Faturanın kendisine kesildiğini aktaran Muhtaroğlu, son olarak şu ifadeleri kaydetti: “Avukatlar ile konuştuğumda, ‘tazminat davası açarsak, bu kadar küfüre 2 yıl rahat yaşarsın’ dediler. Avukatların açısından bakınca mantıklı görünüyor ama yayılan fotoğraf ile heykelin alakası yok, insanların tepki verdiği şey yanlış. Manipüle edilmiş bir şeye tepki veriyorlar. İşin gerçeğini görseler, verilen tepkiler yaşanmayacak. O süre zarfında bir meslektaşım aradı ve ‘ben heykeli gördüm, bir şeyi yok, tamam çok iyi değil ama çok kötü de değil. Niye bu kadar linç edildi anlamadım.’ dedi. Daha sonra benzer telefonlardan çok geldi.”
(SEVİ GÖZAY UĞURLU)
