30 Ocak tarihinde dünya genelinde birçok önemli olay yaşanmıştır.
İşte bu tarihte meydana gelen bazı dikkat çekici hadiseler:
1648: Münster Antlaşması ve Seksen Yıl Savaşı'nın Sonu
30 Ocak 1648'de, Hollanda ile İspanya arasında imzalanan Münster
Antlaşması, Seksen Yıl Savaşı'nı sona erdirmiştir. Bu antlaşma,
Hollanda'nın bağımsızlığını tanıyan ve Avrupa'da siyasi dengeleri
değiştiren önemli bir dönüm noktasıdır.
1867: Mutsuhito'nun Japonya İmparatoru Oluşu
30 Ocak 1867'de, Mutsuhito Japonya'nın imparatoru olmuştur. Meiji
Restorasyonu olarak bilinen bu dönem, Japonya'nın modernleşme ve
Batı'ya açılma sürecinin başlangıcını simgeler.
1933: Adolf Hitler'in Almanya Şansölyesi Oluşu
30 Ocak 1933'te, Adolf Hitler Almanya Şansölyesi olarak
atanmıştır. Bu olay, Nazi Partisi'nin iktidara gelmesi ve II.
Dünya Savaşı'na giden sürecin başlamasında kritik bir rol
oynamıştır.
1948: Mahatma Gandhi'nin Suikastı
30 Ocak 1948'de, Hindistan'ın bağımsızlık lideri Mahatma Gandhi,
Yeni Delhi'de suikaste uğrayarak hayatını kaybetmiştir.
Gandhi'nin ölümü, dünya genelinde büyük bir üzüntü yaratmış ve
barışçıl direnişin sembolü olarak anılmasına neden olmuştur.
1967: Türkiye'de İlk Resmi Televizyon Yayını
30 Ocak 1967'de, Türkiye'de ilk resmi televizyon yayını Ankara'da
gerçekleştirilmiştir. Bu adım, Türkiye'nin medya tarihinde önemli
bir dönüm noktasıdır.
1969: Türkiye'de İlk Böbrek Nakli
30 Ocak 1969'da, Türkiye'de ilk böbrek nakli operasyonu Beyoğlu
Devlet Hastanesi'nde gerçekleştirilmiştir. Bu tıbbi başarı,
Türkiye'de organ nakli alanında atılan önemli bir adımdır.
1972: Kanlı Pazar Olayı
30 Ocak 1972'de, Kuzey İrlanda'nın Derry kentinde düzenlenen bir
sivil haklar yürüyüşü sırasında, İngiliz askerleri göstericilere
ateş açmış ve 14 kişinin ölümüne neden olmuştur. Bu olay, tarihe
"Kanlı Pazar" olarak geçmiştir.
1979: Ayetullah Humeyni'nin İran'a Dönüşü
30 Ocak 1979'da, İran Hükûmeti, Fransa'da sürgünde bulunan dini
lider Ayetullah Humeyni'nin ülkeye geri dönmesine izin vermiştir.
Bu gelişme, İran İslam Devrimi'nin önemli bir aşamasını temsil
eder.
Tarihte Bugün Yaşanan Olaylar
- 1648 Hollanda ile İspanya arasında Münster Antlaşması
imzalandı ve Sekiz Yıl Savaşları sona erdi.
- 1847 Kaliforniya'nın Yerba Buena şehrinin adı San Francisco
olarak değiştirildi.
- 1919 Paris Barış Konferansı'nda itilaf devletleri, Osmanlı
İmparatorluğu'nun parçalanmasını kararlaştırdılar.
- 1925 Türk hükümeti Piskopos VI. Constantine'in İstanbul
dışına çıkarılmasını kararlaştırdı.
- 1923 Yunanistan ile Ahali Mübadelesi Antlaşması yapıldı.
Aralık 1923'te başlayıp 1927 yılına kadar süren uygulamayla 400
bin Türk ve 1 milyonu aşkın Rum yer değiştirdi.
- 1930 Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti kuruldu.
- 1931 Boksör Küçük Kemal Yunanistan şampiyonu Angelidis'i
yendi.
- 1933 Adolf Hitler Almanya başbakanı oldu.
- 1942 İran'da Tudeh Partisi kuruldu.
- 1942 Türkiye'de pasta yapımı ve ticareti yasaklandı,
stokçulara uygulanacak cezalar belirlendi.
- 1943 Churchill Adana’ya gelerek İsmet İnönü’yle görüştü.
- 1946 Macaristan'da komunist rejim ilan edildi.Macaristan Halk
Cumhuriyeti
- 1948 Kış olimpiyatları St. Moritz'de (İsviçre) başladı.
- 1948 Hindistan lideri Mahatma Gandhi Yeni Delhi'de öldürüldü.
- 1950 Sovyetler Birliği Kuzey Vietnam rejimini tanıdı. Fransa
Sovyetler Birliği'ni protesto etti.
- 1951 Sağlık Bakanı Ekrem Üstündağ bakımsızlıktan her yıl 300
bin yurttaşın hayatını kaybettiğini açıkladı.
- 1967 İlk resmi tv yayını Ankara'da yapıldı.
- 1967 MTTB, İTÜ öğrenci yurdunu basarak solcu öğrencileri
hırpaladı ve öğrenci lokaline zarar verdi.
- 1969 Türkiye'de ilk böbrek nakli Beyoğlu Devlet Hastanesi'nde
yılında bugün Yusuf Özer adlı hastaya yapıldı. Ancak Yusuf Özer,
kendisine takılan böbreğin bir akıl hastasından alındığını öne
sürerek savcılığa başvurdu.
- 1971 İstanbul'da Dev-Genç'liler "Özel Eğitimin
Devletleştirilmesi" isteğiyle yürüyüş düzenledi.
- 1972 İngiliz askerleri, Kuzey İrlanda'da gösteri yapanların
üzerine ateş açarak 14 insan hakları savunucusunun ölümüne neden
oldu. Bugün Birleşik Krallık tarihine kanlı pazar olarak geçti.
- 1972 Pakistan, İngiliz Milletler Topluluğu'ndan ayrıldı.
- 1975 THY'nin İzmir-İstanbul seferini yapan Bursa uçağı
Marmara denizi'ne düştü: 41 kişi öldü.
- 1976 George H. W. Bush CIA'nin başına getirilen 11. yönetici
oldu.
- 1979 İran hükümeti, Fransa'da sürgünde bulunan dini lider
Ayetullah Humeyni'nin ülkeye geri dönmesine izin verdiklerini
açıkladı.
- 1980 Yabancı bankaların Türkiye'de şube açmaları Yabancı
Sermaye ile ilgili kanun kapsamına alındı. Banka şubelerine
kârlarını transfer etme hakkı tanındı.
- 1982 İlk PC virus kodu Richard Skrenta tarafından yazıldı. Bu
program 400 satır uzunluğundaydı ve kendisini "Elk Cloner" adlı
bir Apple boot programı olarak kamufle ediyordu.
- 1983 Adi suçtan hükümlü Ahmet Kerse Gaziantep'te idam edildi.
- 1983 Nijerya hükümeti, 1 milyondan fazla Ganalı ve 700 bine
yakın Batı Afrikalı işçiyi sınır dışı etti.
- 1985 Ege denizinde düzenlenen "Deniz Kurdu-85" tatbikatı
sırasında bir tank çıkarma gemisi fırtına yüzünden battı: 39
denizci öldü.
- 1986 Kapatılan Adalet Partisi (AP) genel başkanı Süleyman
Demirel "Bir ülkede işkence varsa siyasi sorumluluk da vardır"
dedi.
- 1987 Bakanlar kurulu askerlik yasasındaki yeni düzenlemeyi
onayladı. Çağdışı kalma yaşı 46'dan 41'e indirdi, mesleği
öğretmen olanlar askerliğini öğretmen olarak yapacak; her isteyen
bedelli askerlikten yararlanacak.
- 1989 Kabil'deki (Afganistan) Amerika Birleşik Devletleri
elçiliği kapatıldı.
- 1997 Sincan'ın RP'li Belediye Başkanı Bekir Yıldız, Kudüs'ü
anma toplantısı düzenledi. Gecede intifada hareketini canlandıran
bir oyun sergilendi ve gösterinin yapıldığı çadırda, Hizbullah ve
Hamas örgütlerinin liderlerinin posterleri asıldı.
- 2000 Kenya havayollarına ait bir yolcu uçağı Fildişi Sahili
açıklarında okyanusa düştü: 169 kişi öldü.
- 2001 TBMM'deki içtüzük görüşmeleri sırasında çıkan arbedede
DYP milletvekili Fevzi Şıhanlıoğlu, kalp krizi geçirerek öldü.
- 2002 Slobodan Miloseviç, Birleşmiş Milletler örgütünün
uluslararası savaş suçluları mahkemesinin kendisine karşı şeytani
ve düşmanca bir tutum içinde olduğunu iddia etti.
- 2003 Belçika'da aynı cinsiyetteki çiftlerin evliliği
yasallaştı, böylece Belçika dünyada Hollanda'dan sonra bu yasayı
çıkartan ikinci ülke oldu.
- 2004 Kapatılan RP'ye yönelik Kayıp Trilyon Davasında mahkûm
olan Saadet Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan, Saadet
Partisi üyeliği ve genel başkanlık görevinden ayrıldı.
- 2005 Irak'ta 50 yıldır ilk kez çok partili seçimler yapıldı.
Sünniler seçimi boykot etti. Seçimin galibi Şiiler oldu. Celal
Talabani, ülkenin ilk Kürt devlet başkanı seçildi. Şii İbrahim
Caferi de başbakan oldu.
- 2005 ÖDP 4. Olağan Kongresi'nde Hayri Kozanoğlu genel
başkanlığa yeniden seçildi.
Tarihte Bugün Doğanlar
- 1882 Franklin D. Roosevelt, Amerika Birleşik Devletleri'nin
32. başkanı
- 1927 Olof Palme, İsveç başbakanı
- 1930 Gene Hackman, ABD'li sinema oyuncusu
- 1935 Richard Brautigan, ABD'li yazar (ö. 1984)
- 1937 Boris Spassky, Rus satranç oyuncusu
- 1974 Christian Bale, Galli sinema oyuncu
- 1974 Abdel Zaher El-Saka , Mısırlı Futbolcu
- 1976 Cristian Brocchi, S.S.Lazio'da oynayan İtalyan orta saha
oyuncusu.
- 1981 Kemal Aslan, Türk futbolcu
- 1987 Arda Turan, Türk futbolcu
Tarihte Bugün Ölenler
- 1955 Mim Kemal Öke, Ünlü tıp adamı Ord.Prof.Dr. (d. 1884)
- 1946 İsmail Fenni Ertuğrul, Lugatçe-i Felsefe yazarı .
- 1948 Mahatma Gandhi, Hintli Politikacı, özgürlük savaşçısı
(d. 1869)
- 1948 Orville Wright, ABD'li öncü havacı (d. 1871)
- 1951 Ferdinand Porsche, Avusturya'lı otomotiv mühendisi (d.
1875)
- 1963 Francis Poulenc, Fransız besteci (d. 1899)
- 1991 John Bardeen, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi (d.
1908)
- 1991 John McIntire, ABD'li aktör (d. 1907)
- 1998 Ali Ulvi Ersoy, Türk karikatürist (d. 1924)
- 2001 Jean-Pierre Aumont, Fransız aktör (d. 1911)
- 2007 Sidney Sheldon, ABD'li yazar, oyun yazarı ve senarist
(d. 1917)
- 2010 Fatma Refet Angın, (d. 18 Mart 1915 - Gelibolu,
Çanakkale) Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk kadın
öğretmenlerinden.
(HABER MERKEZİ)
