Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan ‘2023 Yılı Hayvansal Üretim İstatistikleri’ne göre; bal üretimi bir önceki yıla göre yüzde 2,9 azalarak 114 bin 886 ton oldu. Çanakkale İli Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Cahit İleri, 2023 yılında arıcılık sektörünün karşılaştığı zorlukları anlattı. İleri, kuraklık, mevsim değişikliği ve orman yangınlarının bal üretimini olumsuz etkilediğini belirtti. İleri, bu düşüşün nedenlerini şöyle açıkladı:
Geçtiğimiz sene Çanakkale’de yanan alanların ciddi bir kısmının çam balı üretim alanları olduğunu kaydeden İleri, “Yangın tabii ki bizi etkiledi. Ama genel olarak Türkiye’deki etkilenme neden derseniz, bence sebebi kuraklık. Geçen sene biliyorsunuz barajlar dip yaptı. Barajlardan sulanacak alanı kısıtladılar. Fazla su tüketen bitkilerin dikimini engellediler. Pirinç, pancar gibi... Suların daha kontrollü kullanımı konusunda tedbirler alındı. Geçen sene Türkiye genelinde yağışlar, düşüktü.” dedi.
Yağış miktarının az olmasının bitkilerin gelişimini etkilediğini ifade eden İleri, “Sağlıklı gelişmeyen bitki, sağlıklı çiçek de vermiyor. Dolayısıyla bal verimi, bitkilerin gelişmesiyle paralel… Eğer yağışlar zamanında olursa, bitki istediği gibi gelişiyorsa, bal verimi de o zaman daha sağlıklı oluyor. Yani yağış, bal verimini birebir etkiliyor. Trakya’da arıcılar bunu birebir yaşıyorlar. Ayçiçeği açmadan 5-10 gün önce, özellikle yağmur yağdığı zaman, o yıl ayçiçeği balında verim artışı oluyor. Ama yağmursuz bir dönemde de tam tersi yaşanıyor. Diğer bitkiler de buna paralel.” şeklinde konuştu.
Bitkilerin metrekareye düşen yıllık su miktarını standart olarak aldıysa, gelişimlerinin normal seyrettiğini söyleyen İleri, “Bir günde 250 gram yağmur yağdıysa bu, felaket getiriyor. Ama 250 gram yağmur, iki üç aya bölünürse, bitkinin su ihtiyacı da karşılanmış oluyor. Yağış rejiminin sağlıklı olması da bitki gelişimini direkt etkiliyor. Bence en büyük sebep, yangınlardan çok daha ileri seviyede, mevsim değişikliği, kuraklıktır. Barajlar bunun en büyük göstergesi.” dedi.
İleri, bu yıl barajların doluluk oranlarının yüksek olduğunu, suyun sağlıklı kullanımının bal üretimine katkı sağlayacağını umduğunu ifade etti. Ancak kışın havaların çok güzel olmasının da arıları zamanından erken hareketlendirdiğini, bu durumda arıların stoklarını tükettiklerini söyledi. İleri, arıcıların stokları takip etmeleri, arılara ikame yem vererek, yem eksikliğini tamamlamaları gerektiğini vurguladı. İleri, ayrıca kovanları açıp kontrol etmekte geç kalmanın, arıların ölümüne neden olabileceğini, bu yüzden koloni yönetimi dedikleri olayın çok önemli olduğunu belirtti.
(SEVİ GÖZAY UĞURLU)
