Tarihte Bugün: 1 Ocak

Yılın ilk günü olan 1 Ocak, dünya çapında kutlamalarla karşılanırken, tarihte de pek çok önemli olayın yaşandığı bir gündür. Hem ulusal hem de küresel çapta önemli siyasi değişiklikler, kültürel gelişmeler ve bilimsel keşifler bu tarihe damgasını vurmuştur. Bugün, Jülyen Takvimi'nin başlangıcından Küba Devrimi'ne kadar birçok önemli olayın izlerini bulmak mümkündür.

MÖ 45: Jülyen Takvimi'nin Başlangıcı

MÖ 45 yılında, Roma İmparatoru Julius Caesar, takvim sistemini reforme ederek Jülyen takvimini başlattı. Bu takvim, 16. yüzyıla kadar kullanıldıktan sonra yerini Gregoryen takvimine bırakmıştır.

404: Son Gladyatör Dövüşü ve Telemachus'un Ölümü

404 yılında, Telemachus adlı bir rahip, Roma'daki Kolezyum'da düzenlenen gladyatör dövüşünü ayırmak isterken kalabalık tarafından taşlanarak öldü. Bu olayın ardından, Roma İmparatoru Honorius, gladyatör dövüşlerini yasakladı.

1515: I. François'ın Fransa Tahtına Çıkışı

1515 yılında, Fransa'da I. François tahta çıkarak Fransız monarşisinin önemli bir dönemini başlatmıştır.

1785: 'The Times' Gazetesinin Kuruluşu

1785 yılında, İngiltere'de 'Daily Universal Register' adıyla yayımlanmaya başlayan gazete, üç yıl sonra 'The Times' olarak değişerek günümüze kadar devam etmektedir.

1801: Cüce Gezegen Ceres'in Keşfi

1801 yılında, İtalyan gökbilimci Giuseppe Piazzi, cüce gezegen Ceres'i keşfetmiştir.

1808: ABD'de Köle Girişinin Yasaklanması

1808 yılında, Amerika Birleşik Devletleri'nde köleliğin yasaklanmasıyla birlikte, köle ticaretinin sona erdirilmesi hedeflenmiştir.

1891: Penaltı Kuralının Futbol Oyununa Dahil Edilmesi

1891 yılında, Birleşik Krallık'taki Stoke City-Notts County maçındaki tartışmalar üzerine, penaltı kuralı futbol oyununa dahil edilmiştir.

1901: Avustralya'nın Federasyonlaşması

1901 yılında, Avustralya'daki Britanya kolonileri federasyonlaşarak tek bir çatı altında birleşmiştir.

1923: Türkiye Futbol Federasyonu'nun Kuruluşu

1923 yılında, Türkiye'nin ilk futbol federasyonu olan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı kurulmuştur.

1959: Küba Devrimi'nin Zaferi

1959 yılında, Fidel Castro önderliğindeki güçler Havana'nın kontrolünü ele geçirerek Küba Devrimi'ni zaferle sonuçlandırmıştır.

Tarihte Bugün Yaşanan Olaylar

• MÖ 45 Jülyen takvimi ilk kez kullanılmaya başlandı. 16. yüzyıla kadar kullanıldıktan sonra yerini Gregoryen takvim'e bırakacaktır.
• Tarihte Bugün Yaşanan Olaylar
• 630 Hz. Muhammed, hazırladığı ordu ile Mekke'ye girdi.
• 1673 New York ile Boston arasında düzenli posta servisi başladı.
• 1758 Zoolojik isimlendirme sisteminin başlangıç tarihi
• 1788 Londra'nın en eski gazetesi The Times yayımlanmaya başladı.
• 1801 Cüce gezegen Ceres Giuseppe Piazzi tarafından keşfedildi.
• 1808 Amerika Birleşik Devletleri'ne köle girişi yasaklandı.
• 1891 Penaltı, İngiltere'deki Stoke City-Notts maçındaki tartışmalar üzerine kural kitabına girdi.
• 1896 Alman biliminsanı Wilhelm Röntgen, kendi buluşu olan X ışınlarını dünyaya duyurdu.
• 1899 Küba'da İspanyol egemenliği sona erdi.
• 1923 Türkiye'nin ilk futbol federasyonu olan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı kuruldu.
• 1925 ABD'li astronom Edwin Hubble, samanyolu dışında başka galaksiler keşfettiğini açıkladı.
• 1929 Millet Mektepleri açıldı.
• 1929 Anadolu demiryolu hattı ile Haydarpaşa Limanı millileştirildi.
• 1934 Ölçüler Kanunu yürürlüğe girdi.
• 1934 Alcatraz adası, Amerika Birleşik Devletleri'nin bir hapisanesi haline getirildi.
• 1935 İstanbul Rıhtım Şirketi devletçe alındı.
• 1936 İzmir'de Kültür Park'ın temeli atıldı.
• 1936 İlk yılbaşı tatili.
• 1937 Şark Demiryolları, Türk yönetimince işletilmeye başlandı.
• 1939 William Hewlett ve David Packard, Hewlett-Packard şirketini kurdular.
• 1939 Sidney, Avustralya'da sıcaklık 45oC'yi buldu; şehirde bu bir rekor.
• 1941 Behice Boran'ın çıkardığı aylık fikir ve sanat dergisi Yurt ve Dünya yayımlanmaya başladı.
• 1943 Varlık Vergisi tahsilatı 11 milyon liraya ulaştı.
• 1944 Gerede, Bolu ve Çankırı'daki depremlerde 4.611 kişi öldü.
• 1945 Fransa, BM'ye alındı.
• 1945 Milli Piyango'nun yılbaşı çekilişinde 200 bin lirayı İstanbul'da bir seyyar sahlepçi kazandı.
• 1946 İşçi sigortaları kanunu yürürlüğe girdi.
• 1949 Orhan Veli Kanık Yaprak dergisini çıkardı.
• 1949 Endonezya'da Hollandalı askerler Cava'yı ele geçirdi.
• 1950 Gelir Vergisi kanunu yürürlüğe girdi
• 1952 Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu yürürlüğe girdi.
• 1956 Sudan bağımsız bir cumhuriyet olduğunu ilan etti.
• 1958 Avrupa Topluluğu kuruldu.
• 1959 Küba devriminin zaferi. Diktatör Fulgenico Batista yeni yılın ilk saatlerinde Havana'dan kaçtı. Camilo Cienfuegos ve Che Guevara önderliğindeki gerilla kolları Havana'ya girmeye başladı. Bütün Küba'da işçiler ve köylüler Fidel Castro'nun çağrısına uyarak genel greve başladı.
• 1960 İlk meteorolojik uydu 'Tiros' Amerika Birleşik Devletleri tarafından fırlatıldı.
• 1961 Devlet Başkanı Cemal Gürsel bugünü İkinci Cumhuriyet'in kuruluş yılı ilan etti.
• 1963 Bakanlar Kurulu otomobil ve lüks eşya ithalini yasakladı.
• 1964 Kıbrıs'ta Başpiskopos Makarios, Zürih ve Londra antlaşmalarının yürürlükten kaldırılmalarını istedi.
• 1965 Filistin Kurtuluş Örgütü içerisinde yer alan El Fetih, ilk silahlı eylemini gerçekleştirdi. Ahmet Amr Musa önderliğindeki gerilla birlikleri, İsrail'in işgal altında tuttuğu Batı Şeria topraklarına sızarak, bir köprüyü havaya uçurdu.
• 1967 Anadol marka otomobil piyasaya sürüldü.
• 1971 Amerika Birleşik Devletleri'nde televizyonda sigara reklamları yasaklandı.
• 1971 Zonguldak'ta ücretleri ödenmeyen 600 maden işçisi ocaklara inmedi.
• 1972 Avusturya'lı diplomat Kurt Waldheim, BM genel sekreterliğine getirildi.
• 1973 Birleşik Krallık, İrlanda ve Danimarka; Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) üyesi oldular.
• 1974 İsrail'de yapılan seçimleri Golda Meir liderliğindeki İsrail İşçi Partisi kazandı.
• 1978 Hindistan havayollarına ait Boeing 747 tipi bir yolcu uçağı, Bombay açıklarında havada infilak ederek denize çakıldı; 213 kişi öldü.
• 1979 Çin Halk Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri arasında diplomatik ilişkiler başladı.
• 1981 Yunanistan Avrupa Topluluğu üyeliğine kabul edildi.
• 1982 Peru'lu Javier Pérez de Cuéllar, BM genel sekreterliğine getirildi.
• 1984 Türkiye, Avrupa Konseyi'nin Arjantin'de demokrasiye geçişi kutlama mesajına katılmadı.
• 1984 Nijerya'da General Muhammed Buhari kansız bir darbeyle iktidarı ele geçirdi.
• 1985 KDV'li ( Katma Değer Vergili ) yaşam başladı.
• 1986 Bağ-Kur üyeleri sağlık primi ödemeye başladı. Bağ-Kur'a bağlı sigortalılar, Eylül 1986'dan itibaren sağlık hizmetlerinden yararlandılar.
• 1987 Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tiananmen Meydanında on binlerce öğrencinin katıldığı büyük bir gösteri düzenlendi.
• 1989 Trafikte ceza puanı uygulaması başlatıldı.
• 1990 David Dinkins, New York'un ilk siyah belediye başkanı olarak görevine başladı.
• 1990 Ruanda İç Savaşı başladı.
• 1991 Türk-İş bir günlük işe gitmeme eylemi yaptı.
• 1992 Şehir içi yollarda sürücüler ve ön koltukta oturanlara emniyet kemeri takma zorunluluğu getirildi.
• 1992 Schengen Antlaşması yürürlüğe girdi.
• 1993 Avrupa'nın "tek pazar düşü" gerçekleşti. Kuzey Kutbu'ndan Akdeniz'e, Avrupalılar pasaportsuz seyahat edebilecek.
• 1994 NAFTA (Kuzey Amerika Ülkeleri Serbest Ticaret Anlaşması) yürürlüğe girdi.
• 1994 Meksika'nın Chiapas eyaletindeki kızılderililer, ulusal kuruluşları için Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu önderliğinde ayaklanarak bölgenin denetimini ele geçirdiler.
• 1995 Diyarbakır'ın Kulp ilçesine bağlı Hamzalı köyüne saldıran PKK mensupları, yedisi çocuk on dokuz kişiyi öldürdü. Bir PKK'lı öldürüldü.
• 1996 Gümrük Birliği anlaşması Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Anlaşma, Türkiye ile 15 Avrupa ülkesi arasında geçerli oldu.
• 1997 Irak'ın kuzeyindeki Sinath bölgesinde 30 Aralık 1996'da başlatılan operasyonlarda ölü ele geçirilen militan sayısı 72'ye yükseldi.
• 1997 Gana'lı diplomat Kofi Annan, BM genel sekreterliğine getirildi.
• 1999 Avrupa para birimi Euro yürürlüğe girdi.
• 2000 Yeni yüzyıla girerken yaşanmasından korkulan bilgisayar sendromu (sayısal kıyamet) sadece küçük sorunlara yol açtı. Yıkıcı olacağı varsayılan sonuçlardan korunmak için önceki beş yılda 1 trilyon dolarlık harcama yapılmıştı.
• 2002 Türk Medeni Kanunu ile Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun yürürlüğe girdi.
• 2002 Hollanda'da ötanaziyi yasallaştıran karar yürürlüğe girdi. Hollanda, ölümcül durumdaki hastalara hayatlarını sona erdirme hakkı veren ilk ülke oldu.
• 2005 Türk Lirası'ndan (TL) 6 sıfır atıldı. Yeni Türk Lirası (YTL) tedavüle girdi.
• 2006 Rus Gazprom şirketi fiyatta bir anlaşmazlık üzerine Ukrayna'ya gazı kesti. 24 Ekim'de yapılan anlaşma, Avrupalı alıcıları da etkileyebilecek yeni bir gaz savaşı riskini ortadan kaldırdı.
• 2007 Taksim'deki yılbaşı kutlamaları sırasında, Yıldız Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğrencisi Adem Doğan, başına isabet eden kurşunla yaralandı. Doğan 4 Ocak'ta hastanede öldü.
• 2007 Güney Kore'li diplomat Ban Ki-moon, BM genel sekreterliğine getirildi.
• 2007 Bulgaristan ve Romanya, resmen AB üyesi oldular.
• 2007 Endonezya havayollarına ait Boeing-737 tipi bir yolcu uçağı Sulawesi Adası'nın dağlık bir bölgesine düştü: 90 kişinin öldüğü, 12 kişinin kurtulduğu iddia ediliyor.
• 2009 YTL'nin Y'si atıldı. Türk lirasının ismi TL oldu.
• 2009 TRT 6 yayına girdi.
• 2009 Tayland'ın başkenti Bangkok'ta çıkan bir gece kulübü yangınında 66 kişi öldü.
• 2010 Yeni Türk Lirası (YTL) tedavülden kaldırıldı.

Tarihte Bugün Doğanlar

• 1863 Pierre de Coubertin, Fransız Olimpiyat Oyunları kurucusu (ö. 1937)
• 1864 Alfred Stieglitz, ABD'li fotoğrafçı (ö. 1946)
• 1879 E. M. Forster, İngiliz yazar (ö. 1970)
• 1895 J. Edgar Hoover, ABD federal polis örgütü FBI'ın kurucusu ve 1924-1972 arasında aralıksız olarak yöneticisi (ö. 1972)
• 1899 Lev Vladimiroviç Kuleşov, Sovyet sinema teorisyeni ve yönetmeni
• 1906 Hacı Ömer Sabancı, Türk iş adamı, Sabancı Holding'in kurucusu
• 1912 Kim Philby, soğuk savaş döneminin en önemli çift taraflı casusu, eski İngiliz istihbarat görevlisi.
• 1919 Jerome David Salinger, ABD'li yazar
• 1922 Rocky Graziano, ABD'li boksör
• 1927 Maurice Béjart, Fransız dansçı, koroegraf ve opera yönetmeni
• 1939 Güneri Cıvaoğlu, Gazeteci ve Televizyoncu
• 1943 Uğur Dündar, Arena programının yapımcısı, gazeteci ve televizyoncu
• 1948 Devlet Bahçeli, MHP genel başkanı
• 1952 İbrahim Tatlıses , Türk sanatçı.
• 1955 Altan Erkekli, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu.
• 1959 Osman Delikkulak, Türk, eski Side Belediye Başkanı
• 1960 Hakan Karahan, Türk yazar, şair, senarist, oyuncu ve film yapımcısı.
• 1960 Reha Muhtar, Türk Televizyoncu ve Sunucu
• 1961 Uğur Polat, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
• 1962 Korcan Karar, Haber koordinatörü.
• 1962 Kürşat Alnıaçık, Oyuncu.
• 1962 Zafer Algöz, Sinema ve dizi oyuncusu.
• 1970 Tuba Atav, Haber genel yayın yönetmeni.
• 1976 Mustafa Doğan, Türk asıllı Alman futbolcu.
• 1976 Erdem Akakçe, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu.
• 1978 Hakan Celayir, Ressam, Heykeltıraş ve Enstelasyon sanatçısı
• 1985 Steven Davis,Kuzey İrlandalı futbolcu
• 1981 Şahan Gökbakar, Türk komedyen.
• 1987 Serdar Özkan, Türk futbolcu.
• 1992 Jack Wilshere,İngiliz futbolcu

Tarihte Bugün Ölenler

• 1748 Johann Bernoulli, İsviçreli matematikçi (d. 1667)
• 1782 Johann Christian Bach, Alman besteci (d. 1735)
• 1894 Heinrich Hertz, Alman fizikçi (d. 1857)
• 1929 Mustafa Necati, Millet Mektepleri'nin kurucusu Milli Eğitim Bakanı vefat etti.
• 1953 Hank Williams, ABD'li şarkıcı (d. 1923)
• 1963 Filippo Del Giudice, film yapımcısı (d. 26 Mart 1892)
• 1969 Mümtaz Turhan, İstanbul Üniversitesi Deneysel psikoloji kürsüsü başkanı, sosyal psikolog, profesör (d. 1908)
• 1972 Maurice Chevalier, Fransız aktör ve şarkıcı (d. 1888)
• 1980 Mustafa Nihat Özön, Edebiyat tarihçisi, yazar, çevirmen (d. 1896)
• 1994 Cesar Romero, ABD'li aktör (d. 1907)
• 2003 Yusuf Nalkesen, Türk Sanat Müziği Bestekarı, Öğretmen (d. Aralık, 1923)
• 2007 Yener Süsoy, gazeteci yazar İstanbul'da vefat etti.