Tarihte Bugün: 12 Ocak

12 Ocak, dünya ve Türkiye tarihinde birçok önemli olaya tanıklık etmiştir.

421

12 Ocak 1915'te ABD Temsilciler Meclisi, kadınların oy kullanma hakkını içeren bir kanun teklifini reddetti. Bu karar, kadınların oy hakkı mücadelesinin zorlu bir dönemini işaret etmektedir. Kadınların oy kullanma hakkı, 1920 yılında 19. Anayasa Değişikliği ile tanınmıştır.

1920 – Son Osmanlı Mebusan Meclisi İstanbul'da Toplandı

12 Ocak 1920'de Osmanlı İmparatorluğu'nun son Mebusan Meclisi İstanbul'da toplandı. Bu meclis, imparatorluğun son döneminde önemli siyasi kararların alındığı bir organ olarak tarihe geçmiştir. Meclisin toplanması, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemindeki siyasi çalkantıların bir yansımasıdır.

1932 – Hattie Wyatt Caraway, ABD Senatosu'na Seçilen İlk Kadın Oldu

12 Ocak 1932'de Hattie Wyatt Caraway, Amerika Birleşik Devletleri Senatosu'na seçilen ilk kadın politikacı oldu. Caraway, Arkansas eyaletini temsilen senatoya seçilerek, kadınların siyasetteki yerini güçlendiren bir adım atmıştır.

1976 – BM Güvenlik Konseyi, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün Katılımına Karar Verdi

12 Ocak 1976'da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün Güvenlik Konseyi tartışmalarına katılmasına karar verdi. Bu karar, Filistin halkının uluslararası alanda daha fazla temsil edilmesinin önünü açmıştır.

1998 – Avrupa Ülkeleri İnsan Klonlamasını Yasakladı

12 Ocak 1998'de 19 Avrupa ülkesi, insan klonlamasının yasaklanması konusunda anlaşarak etik ve hukuki bir adım atmıştır. Bu karar, biyoteknoloji alanında insan hakları ve etik konularında önemli bir dönüm noktasıdır.

2000 – Abdullah Öcalan İçin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin İhtiyati Tedbir Kararı

12 Ocak 2000'de Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin idama mahkûm edilen Abdullah Öcalan hakkında verdiği ihtiyati tedbir kararına uyulmasını kararlaştırmıştır. Bu karar, uluslararası hukuk ve insan hakları bağlamında önemli bir gelişmedir.

2016 – İstanbul Sultanahmet Camii Yakınlarında Bombalı Saldırı

12 Ocak 2016'da İstanbul'daki Sultanahmet Camii yakınlarında meydana gelen bombalı saldırıda 10 kişi hayatını kaybetmiş, 15 kişi ise yaralanmıştır. Bu olay, Türkiye'nin güvenlik politikaları ve terörle mücadele stratejileri üzerinde derin etkiler bırakmıştır.

Tarihte Bugün Yaşanan Olaylar

  • 1875 Beyoğlu'nda Tünel işletmeye açıldı. Tünel, 1863'de Londra'da hizmete giren yeraltı toplu taşıma sistemlerinden sonra inşa edilen dünyanın en eski 2. yeraltı toplu taşıma sistemidir.
  • 1915 ABD Temsilciler Meclisi kadınların da oy kullanması yönündeki kanun teklifini reddetti.
  • 1923 Paris'teki Pasteur Enstitüsü'nde tetenoza karşı serum geliştirildi.
  • 1920 Son Osmanlı Mebusan Meclisi İstanbul'da görüşmelere başladı.
  • 1930 Anadolu halk oyunları ilk kez filme alındı.
  • 1932 Hattie W. Caraway, Amerika Birleşik Devletleri senatosuna seçilen ilk kadın politikacı oldu.
  • 1933 Dahili İstikraz (İç Borç) Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.
  • 1934 Yunanistan'ın eski başbakanı Elefterios Venizelos, Atatürk'ü Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterdi.
  • 1940 II. Dünya Savaşı: Rusya, Finlandiya'yı bombalıyor.
  • 1943 İlk defa kurulan İstanbul Mıntıka Sanayi Birliği ilk toplantısını yaptı.
  • 1944 Genel Kurmay'da ilk devir teslim; Mareşal Fevzi Çakmak yaş haddinden emekliye ayrıldı, yerine Kazım Orbay atandı.
  • 1945 II. Dünya Savaşı: Sovyet birlikleri Doğu Avrupa'da Nazi güçlerine karşı atağa geçti.
  • 1951 Uluslararası Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi yürürlüğe girdi.
  • 1952 ABD yönetimi, Marshall Planı çerçevesinde Türkiye'ye 58 milyon dolarlık askeri yardım yapılmasına onay verdi.
  • 1958 İstanbullu kadınlar Türk Kadın Partisi'nin kurulmasına, "Onurumuz erkeklerinkinden çok yüksek olduğundan siyasette başarılı olamayız" diyerek karşı çıktılar.
  • 1959 Sovyet uzay aracı Luna yılında bugün güneş çevresindeki yörüngesine yerleşti. Luna yerçekiminden kurtulan ilk uzay aracı oldu.
  • 1961 Siyasi partilerin faaliyetine izin verildi.
  • 1966 Lyndon B. Johnson, Amerika Birleşik Devletleri'nin, komünist saldırganlık sona erene kadar Güney Vietnam'da kalacağını açıkladı.
  • 1966 Fikir suçlarının da af kapsamına alınması istendi. 19 Temmuz günü Meclis'ten çıkan Af Kanunu'nda 141. ve 142. madde "suçluları" af kapsamı dışında bırakıldı. Vergi ve döviz kaçakçılığı suçları da af kapsamına alınmıştı.
  • 1967 Dr. James Bedford, gelecekte tekrar canlandırılmak üzere, kriyojenik olarak dondurulan ilk insan oldu.
  • 1969 Led Zeppelin ilk albümlerini (Led Zeppelin) çıkardı.
  • 1971 Anayasa Mahkemesi, özel yüksek okulların anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi.
  • 1972 Mucibur Rahman Bangladeş'in başbakanı oldu.
  • 1973 Milli Gazete yayın hayatına başladı.
  • 1976 BM Güvenlik Konseyi, 11 e karşı 1 oyla, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün, oy verme hakkı olmaksızın Güvenlik Konseyi tartışmalarına katılmasına karar verdi.
  • 1976 Akaryakıt bayileri direniş yaptılar, akaryakıt satmadılar. Bayiler kâr oranlarının arttırılmasını istiyor.
  • 1983 261 sanık hakkında idam cezası istenen 759 sanıklı Fatsa Dev-Yol davası Amasya'da başladı. İdamı istenenler arasında eski belediye başkanı Fikri Sönmez' de bulunuyor.
  • 1988 Tek tip elbise giymeyen tutuklu ve hükümlülerin ziyaretçileriyle görüştürülmemesi cezaevlerinde sorun yarattı.
  • 1990 Sosyal Demokrat Halkçı Parti'nin (SHP) kurucu genel başkanı Aydın Güven Gürkan ile partiden ihraç edilen çoğunluğu Kürt kökenli 15 milletvekili bir deklarasyon yayınladılar ve parti kurma girişimlerine başladılar.
  • 1991 Amerika Birleşik Devletleri kongresi Irak birliklerinin Kuveyt'ten çıkarılması için hükümete güç kullanımı yetkisi verdi.
  • 1998 19 Avrupa ülkesi, insan klonlanmasının yasaklanması konusunda anlaştılar.
  • 2000 Hükümeti oluşturan partilerin genel başkanları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin, idama mahkûm edilen Abdullah Öcalan hakkında verdiği ihtiyati tedbir kararına uyulmasını kararlaştırdılar.
  • 2006 Mehmet Ali Ağca, yaklaşık 5.5 yıldır hükümlü bulunduğu Kartal H Tipi Cezaevinden tahliye edildi. Ağca, tahliye olmasının ardından askerlik sorunu nedeniyle Maltepe'deki Pendik Askerlik Şubesi'ne götürüldü. Askerlik şubesinden Tuzla Piyade Okulundaki revire, daha sonra da Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) Haydarpaşa Eğitim Hastanesi'ne giden Ağca, daha sonra serbest bırakıldı. Adalet Bakanı Cemil Çiçek, tahliyenin bütün yönleriyle değerlendirilmesi açısından Yargıtay incelemesine sunulması için yazılı emir yoluna başvuracağını bildirdi.
  • 2006 Mina, Suudi Arabistan'da şeytan taşlama sırasında çıkan kargaşada 362 hacı adayı öldü.

Tarihte Bugün Doğanlar

  • 1628 Charles Perrault, Fransız yazar (ö. 1703)
  • 1876 Jack London, ABD'li yazar (ö. 1916)
  • 1876 Fevzi Çakmak, Türkiye Cumhuriyeti kurucularından ve aynı ülkenin iki mareşalinden biri. (ö. 1950)
  • 1893 Hermann Göring, Nazi subayı (ö. 1946)
  • 1900 Abdülbaki Gölpınarlı, edebiyat tarihçisi ve çevirmen (1982)
  • 1903 İgor Vasilyeviç Kurçatov, Sovyetler Birliğinin ilk atom bombası ve ilk nükleer elektrik santralini ve dünyanın ilk termonükleer bombasını yapan nükleer fizikçi
  • 1905 Hüseyin Nihal Atsız, Türkçü ve Turancı fikirleriyle tanınan yazar. (ö. 1975)
  • 1916 Pieter Willem Botha, Güney Afrika'nın ilk devlet başkanı.
  • 1931 Leyla Erbil, yazar
  • 1931 Özdemir Nutku, Tiyatrobilimci, oyuncu, yazar, eleştirmen ve yönetmen.
  • 1934 Metin Serezli, Türk aktör
  • 1944 Joe Frazier, Dünya ağır siklet profesyonel boks şampiyonlarından ABD'li boksör
  • 1949 Ottmar Hitzfeld, Alman futbolcu ve teknik direktör
  • 1969 Gökhan Semiz, Grup Vitamin'in solisti, söz yazarı, besteci. (ö. 1998)
  • 1973 Hande Yener, Türk pop şarkıcısı.
  • 1973 Ibrahim Ba, Senegal asıllı Fransız futbolcu.
  • 1980 Akiko Morigami , Japon tenis oyuncusu.
  • 1980 Amerie, RandB şarkıcısı, söz yazarı, dansçı, aktris ve model
  • 1993 Zayn Malik, One Direction üyesi, Pakistan asıllı İngiliz şarkıcı, söz yazarı.

Tarihte Bugün Ölenler

  • 1665 Pierre de Fermat, Fransız matematikçi ve hukukçu (d. 1601)
  • 1945 Velid Ebüzziya, Tasvir-i Efkar gazetesi sahibi ve başyazarı
  • 1976 Agatha Christie, İngiliz yazar (d. 1890)
  • 1977 Henri-Georges Clouzot, Fransız film yönetmeni ve senarist (d. 1907)
  • 1983 Nikolay Podgorni, SSCB devlet başkanı (d. 1903)
  • 1985 Sabri Kiraz,Türk futbolcu ve teknik direktör (d. 1918)
  • 1998 Sadi Koçaş, eski başbakan yardımcısı Türk siyasetçi (d. 1919)
  • 2001 Luiz Bonfá, Brezilyalı besteci, gitarist (d. 1922)
  • 2002 Cyrus Vance, ABD'nin 57. dışişleri bakanı (d. 1917)
  • 2003 Maurice Gibb, İngiliz müzisyen, (Bee Gees grubu üyesi) (d. 1949)
  • 2006 Ömer Küyük, İstiklal Savaşı Gazisi. (d. 1900)
  • 2010 Miep Gies, II. Dünya Savaşı sirasinda Anne Frank ve ailesine yardim eden kisi . (d. 1909)
(HABER MERKEZİ)
Paylaş