Türk mutfağı, yüzyıllardır farklı kültürlerin etkileşimiyle zenginleşmiş, her yöresine özgü birbirinden lezzetli tatlılara ev sahipliği yapmıştır. Van yöresine ait Eğdek Tatlısı da bu zenginliğin nadide örneklerinden biridir. Görünüşte kalbura bastıya benzese de, kızartılarak yapılması bu tatlıya kendine has bir çıtırlık ve lezzet katmaktadır. Van'da pastanelerde sıklıkla rastlayabileceğiniz bu tatlı, evlerde de kolaylıkla hazırlanabilmektedir. Bu yazımızda, Eğdek Tatlısı'nın tüm detaylarını, pratik tarifini ve lezzet sırlarını sizlerle paylaşacağız.
Eğdek Tatlısı, Van mutfağının geleneksel tatlılarından biridir. Hamurun kızgın yağda kızartılması ve ardından şerbetle tatlandırılmasıyla hazırlanır. Şekil vermek için geleneksel olarak kalbur kullanılırken, evde kalbur bulunmadığı durumlarda rende de aynı işi görebilir. Bu tatlı, Van'da özel günlerde, bayramlarda ve misafir ağırlamalarında sıklıkla ikram edilir.
Eğdek Tatlısı ve Kalbura Bastı, görünüş olarak birbirine benzese de, temel fark pişirme yöntemindedir. Kalbura Bastı genellikle fırında pişirilirken, Eğdek Tatlısı kızgın yağda kızartılır. Bu da Eğdek Tatlısı'na daha çıtır bir doku ve farklı bir lezzet profili kazandırır. Ayrıca, hamurunda kullanılan malzemeler de ufak farklılıklar gösterebilir.
Şerbetin Hazırlanması: Öncelikle şerbeti hazırlayın. Tencereye su ve şekeri alın. Orta ateşte şeker eriyene kadar karıştırın. Kaynamaya başladıktan sonra limon suyunu veya limon tuzunu ekleyin ve 5-10 dakika daha kaynatın. Şerbetin kıvamı hafif koyu olmalıdır. Ocaktan alın ve soğumaya bırakın.
Hamurun Hazırlanması: Geniş bir yoğurma kabında un ve kabartma tozunu karıştırın. Ayrı bir kapta yumurta, süt, eritilmiş margarin, sıvı yağ ve yoğurdu çırpın. Sıvı karışımı unlu karışıma ekleyin ve ele yapışmayan, yumuşak bir hamur elde edene kadar yoğurun.
Şekil Verme: Hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar koparın. Eğer kalburunuz varsa, hamur parçasını kalburun üzerine bastırarak şekil verin. Kalbur yoksa, rendenin iri tarafını kullanarak da benzer bir şekil elde edebilirsiniz. Hamuru rendeye hafifçe bastırarak şekil verin.
Kızartma: Geniş bir tavada bol sıvı yağı kızdırın. Hazırladığınız hamurları kızgın yağa atın ve altın rengi olana kadar kızartın. Kızaran hamurları bir kevgir yardımıyla yağdan alın ve fazla yağını süzdürün.
Şerbetleme: Kızarttığınız sıcak hamurları soğuk şerbete atın ve yaklaşık 1 dakika bekletin. Şerbeti iyice çeken tatlıları servis tabağına alın.
Eğdek Tatlısı'nı servis ederken üzerine toz Antep fıstığı serpebilir veya yanında bir top dondurma ile sunabilirsiniz. Ayrıca, geleneksel olarak çay ile birlikte ikram edilir.
(ERHAN TAYLAN)
