Dünyada balıkçılığın merkezi olarak bilinen Norveç için hazırlanan projeler Türkiye’yi dünyada temsil edecek. Birbirinden farklı tasarımların yer aldığı Gemi Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği'nin (GYHİB) düzenlediği '13. Ulusal Gemi ve Yat Tasarım Yarışması'nda 35 öğrenci 14 proje ile yer aldı. ‘Balıkçı Gemisi’ dalında düzenlenen yarışmada YTÜ’lü öğrenciler, özel ödül dahil tüm ödüllerin sahibi oldu. Öğrencilerinin projeleri yenilikçi, “0” karbon, çevre dostu ve otonom özellikleriyle tüm rakiplerini geride bıraktı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Türkiye, 923 milyon 516 bin dolara ulaşan gemi yat ve hizmetleri ihracatında dünyada lider. En çok ihracat yapılan ülkeler arasında başı çeken Norveç’e özel genç mühendisler tarafından tasarlanan gemiler ise oldukça dikkat çekiyor. Sürdürülebilirlik çercevesinde hazırlanan ve dereceye giren projeler şu şekilde oldu:
Birincilik ödülünü Yıldız Teknik Üniversitesi ve Maltepe Üniversitesi öğrencilerinin geliştirdiği “Freyr” projesi kazandı. Norveç’in çevreci balıkçılık politikalarına uygun olarak YTÜ öğrencilerinden Furkan Arıkan, Ramazan Toprak ve Nurseli Bayram tarafından tasarlanan ‘Freyr’ projesi, 2 bin 500 metreküplük geniş saklama kapasitesiyle dikkat çekiyor. Norveç somonu avcılığı ve işleme süreçlerinde verimliliği arttıran geminin temel işlevi ise somonların doğal ortamlarından modern ve yenilikçi balıkçılık yöntemleriyle avlayarak fabrikasında işleyip hazır hale getirmek. Karbon emisyonu sıfıra yakın düzeye indirildiği tasarım aynı zamanda yenilikçi ve balık dostu bir avlanma sistemine sahip. Tasarımıyla dalga direncini azaltarak yakıt tüketimini minimuma indiren gemi, çevre dostu teknolojileriyle bir adım öne çıkıyor.
Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencileri sadece birincilikle değil, ikincilik ödülü ile de başarılarını ortaya koydu. ‘Aurora’ isimli projeleriyle YTÜ öğrencilerinden Furkan Kara, Furkan Coşkun ve Abdulkadir Turhan ekibi de ödüle layık görüldü. ‘Aurora’ projesi, LNG yakıt sistemi ve yenilenebilir enerji kaynaklarıyla donatılmış bir balıkçı gemisi olarak ön plana çıkıyor. Gemi üzerindeki rüzgâr türbini, güneş panelleri ve termoelektrik jeneratörler enerji verimliliğini artırırken işlenen balıkların dondurucu ambarlara taşınması süreci tamamen otomatik hale getiriliyor. Liman operasyonlarında kullanılan otonom robotlardan esinlenerek tasarlanan robotik sistemler, balıkları fabrika alanından dondurucu ambarlara asansörlerle taşıyor.
Operasyonlarının her aşamasında planlı avcılık yöntemlerini benimseyerek ekosistemi koruma misyonunu bir adım öteye taşıyan ‘Samandağ’ isimli proje ise yarışmanın üçüncüsü oldu. Yıldız Teknik Üniversitesi ve Maltepe Üniversitesi öğrencileri Mert Demirkoparan, Ali Fuat Bayram ile Yunus Emre Şenyurt tarafından geliştirilen tasarımda; balıklar güverteden alınarak tür ve boyutlarına göre ayrıştırılarak işlenip donduruluyor ve saklama için uygun hale getiriliyor. Operasyonel verimliliği arttıran özelliğiyle dikkat çeken proje, güvertenin her iki tarafında kullanılabilen hareketli kreyn ve su altı rovları, planlı avcılığın her aşamasında çevreye duyarlı bir yaklaşım sergiliyor. Otonom modüler kompakt raf sistemi ise ambarın baştan sona kadar depolama sürecini otomatikleştirerek operasyonel sürekliliği sağlarken iş gücünü en verimli şekilde kullanılmasına imkan tanıyor.
Türk Loydu Özel Ödülü’ne “Dalay” isimli projesi ile Yıldız Teknik Üniversitesi ile Maltepe Üniversitesi öğrencileri Berat Yağmur, Asena Çataloluk, Meliha Nida Güler ve Sevcan Nur Karabıyık’a ödülleri takdim edildi. Gemi tasarımınında X-Bow gövde yapısı, su direncini azaltarak enerji verimliliğini artırırken dizel ve elektrikli 6 modlu hibrit motor sistemiyle sıfır emisyon hedefleniyor. Güneş enerjisinden elektrik üretmeye imkantanıyan özel cam panellerle donatılan gemi, trol avcılığında yenilikçi bir özellik taşıyor. Dalay, sahip olduğu entegre balık işleme fabrikasıyla da diğer gemilerden ayrışıyor. Günlük 60 ton balık işleme kapasitesine sahip olan bu fabrika, avlanan balıkları en son teknolojiyle işleyerek balıkların fabrika içinde modern şok cihazlarında hızla şoklanarak taze kalmasını sağlıyor.
Yarışmada dereceye giren tasarımcılara, birincilik için 150 bin lira, ikincilik için 100 bin lira ve üçüncülük için 80 bin lira tutarında para ödülleri verilirken 2025 yılında gerçekleşecek tasarım yarışmasının konusu “24 Metre Altı Motorlu Yelkenli (Motorsailor) Tekne Tasarımı” olarak belirlendi.
(İHA)
