5 ARALIK DÜNYA TÜRK KAHVESİ GÜNÜ

Kahve insanların en çok tükettiği içecekler arasında yer almaktadır. Son zamanlarda yapılan araştırma sonuçlarında kahve tüketiminin bazı kronik hastalıkların riskini azaltmada etkili olabileceği görüşü bulunmaktadır. Başlıca etki gösterdiği hastalıklar arasında kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, hipertansiyon ve aritmi bulunmaktadır. 

Kahve çekirdekleri içerisinde doğal olarak bulunan kafein kahve bileşikleri içerisinde en çok araştırılan maddedir. Kahvede bulunan kafein miktarı; kahvenin türüne, kavrulma derecesine, pişirme yöntemine göre farklılık gösterebilmektedir. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) yetişkinler için güvenli olarak tüketilebilecek ortalama günlük kafein miktarını 300-400 mg olarak bildirmiştir. Tüketilmesi en çok tercih edilen kahvelerin içerdiği kafein miktarlarına örnek vericek olursak

• -Türk kahvesi 65 mg / 65–75 ml (1 Türk kahvesi fincanı)
• -Filtre kahve 120-170 mg / 180–200 ml (1 kupa)
• -Espresso kahve 130–200 mg / 50–60 ml (1 espresso fincanı) kafein içermektedir.

Geçmişte yapılan epidemiyolojik çalışmalar kahve ve kafein tüketiminin potansiyel olarak sağlığı olumsuz yönde etkilemede bir risk oluşturduğunu ve fazla miktarda kahve tüketimi ile beraber diğer sağlıksız davranışlar (sigara içme, hareketsiz yaşam gibi) arasında ilişki bulunduğunu bildirmektedir. Ancak, son yıllardaki araştırmalar kahve tüketiminin bazı kronik hastalıkların riskini azaltmada etkin olabileceğini bildirmektedir. Kahve alımı tıbbi literatürde büyük ilgi görmüştür ve çalışmalar sürekli olarak kahve tüketiminin genel mortalite, diyabet, karaciğer hastalığı, Parkinson hastalığı ve diğer birçok kronik hastalığın görülme sıklığı ile ilişkili olduğunu göstermiştir.

Kahve Tüketimi ve Bazı Hastalıklarla İlişkisi

1. Kardiyovasküler Hastalıklar: Kahve güçlü bir antioksidan kaynaklarına örnek gösterilebilir. Greenberg ve arkadaşlarının yaptığı bir çalışmada yaşlı bireylerde kafeinli içeceklerin kardiyovasküler hastalık mortalite riskini azaltığı, kalp hastalıklarına karşı koruyu etkisi olduğu görülmüştür. Ancak günlük 5 fincan veya daha fazla kahve tüketen bireylerin hiç kahve içmeyen bireylere oranla kardiyovasküler riski %40 ile %60 daha yüksek bulunmuştur ve koroner kalp hastalıkları riskinde artış olabileceği öngörülmektedir.
2. Karaciğer Hastalıkları: Yapılan son çalışmalarda kahvenin, alkolik olmayan karaciğer yağlanmasında hepatoprotektif (karaciğer koruyucu) etkileri olduğu ileri sürülmektedir.
3. Hipertansiyon: Araştırmalar günde 3-4 fincan kahve tüketiminin hipertansiyon riskini azalttığını bildirmektedir. Yapılan farklı bir araştırmada ise düzenli kahve tüketiminin artması, Akdeniz diyetine bağlı kalmayan kadınların %26'sında hipertansiyon riskinin azaltılması ile ilişkilendirilmiştir.
4. Diyabet: Gözlemsel çalışmalar, sürekli olarak kahve tüketiminin tip 2 diyabet riskini azaltma ile ilişkili olduğunu bildirmektedir. Potansiyel olarak koruyucu etki, insülin duyarlılığının ve glikoz metabolizmasının iyileştirilmesine ve azalan oksidatif strese bağlanmıştır. Genel popülasyonda, kahve tüketimi, metabolik sendrom ve tip 2 diyabetin azaltılmış riskini içeren faydalı sağlık etkileri ile ilişkilendirilmiştir.

Kahvenin Diğer Sağlık Etkileri:

• Kahve tüketiminin sağlık üzerine etkileri bunlarla sınırlı olmayıp başka hastalıklarla da ilişkilendirilebilmektedir. Örneğin, kahve tüketimi kardiyovasküler hastalık gelişim risk faktörü olarak bilinen depresyon riskini azaltabilmektedir.
• Kahve tüketimi normal vücut ağırlığına sahip bireylerde yağ oksidasyonunu ve besinlerin termik etkisini arttırarak ağırlık kontrolü üzerinde etkili olabilmektedir.

Fazla Tüketilmesi Halinde:

Bunların yanı sıra, kafein içeriği yüksek kahve tüketimi sonrası çarpıntı, anksiyete ve uyku problemleri görülebilmektedir. Yüksek kafein seviyeleri (>750 mg/gün) idrar çıkışını, kemik sağlığı üzerine olumsuz etki sağlayarak idrar kalsiyum ve magnezyum atışını arttırabilmektedir Kahve tüketim miktarına, özelliğine ve bireysel farklılıklara bağlı olarak sağlık üzerine olumlu ve olumsuz etkilerininde bulunduğunu unutmamak gerekmektedir.