DUYGUSAL BESLENME NEDİR? BAŞ ETME YOLLARI NELERDİR?

Duygusal beslenme bazı duygu durumlarına bağlı ortaya çıkan bir yeme davranışı eğilimidir. Normalde anksiyete, sinirlilik hali, depresyon gibi bazı duygu değişimleri iştah azalmasına neden olurken, duygusal yeme davranışı sergileyen bireyler bu duygu değişimlerinde aşırı yeme davranışı gösterebilmektedir.

Yemek yeme davranışını etkileyen Faktörler :

Baktığımızda aslında yemek yeme davranışını etkileyen birçok faktör vardır. Duyguların durumuna göre ya da kişilerin karakteristik özellikleri göz önünde bulundurulduğunda yemek yeme eğilimi ve duygular arasındaki ilişki oldukça değişkenlik gösterebilmektedir.

• Yeme ile Ödül ve Ceza İlişkisi ve Obezite Riski : Dopamin beynimizde ödül ve zevk şartlandırmaları ile ilişkilendirilen, ruh sağlığımıza iyi geldiği düşünülen sinyalci bir moleküldür. Ödül ve pozitif duyguları deneyimlemek isteyen bireyler belirli türde besinleri sıklıkla tüketme ihtiyacını kendilerinde bulabilirler. Deneyimlenen haz ile aşırı yemeye eğilimli hale gelerek ileriki zamanlarda morbid obezite ile karşı karşıya kalmaları oldukça mümkündür. Bu durumun aksine yapılan bir araştırmada duygusal iştaha sahip olan bireylerin olumsuz duygu ve durumlarda da kilolarını koruyamadıklarını dolayısıyla Beden Kitle İndeksi (BKİ) değerlerinde yükselme gözlemlenmiştir. Bu nedenle BKİ değerleri yüksek olan kişilerin beslenme tedavisinin yanında yemeğe itecek arzu ve duygusal durumları göz önüne alınarak psikolojik tedavi ile de desteklemeleri önerilmektedir.
• Yemek ile Stres Durumunu Bastırmak : Belçikalı araştırmacıların yaptığı deneyler sonucunda; enterik sinir sisteminin açlığı tetikleyen ‘ghrelin’ hormonu salgılayarak beynin yiyecek tercihini etkilediği görülmüştür. Özellikle üzüntü durumu halinde beynin salgıladığı ghrelin hormonu ile yağlı yiyecek tercihlerine eğilim gerçekleşmiştir. Yağ asidince zengin besinlerin alımı ile de ghrelin hormonu seviyesinde artış olduğu saptanmıştır. Bu kısır döngü sürekli devam etmektedir. Stresli ya da üzüntü ruh halimizde neden sürekli yemek yeme isteğimizin olduğu sorusunun nedeni de bu kısır döngü olarak gösterilebilmektedir.

Duygusal Açlık ve Fiziksel Açlık arasındaki fark :

• Duygusal açlık aniden oluşur. Fiziksel açlık ise yavaş yavaş gelmektedir.
• Duygusal açlıkta yeterli besin yemiş olsanız dahi doymazsınız. Fiziksel açlıkta ise bir şeyler yendikçe doyma hissi gelmektedir.
• Duygusal açlıkta kontrolsüzce ve düşünmeden yemek yenir. Fiziksel açlıkta ise sıradan ve günlük yemekler tatmin edicidir.
• Duygusal açlıkta fazla yedikten sonra pişmanlık ve suçluluk hissedebilirsiniz. Fiziksel açlıkta ise doyarsınız ve yeterince yediğiniz için suçluluk hissetmezsiniz.

Duygusal Beslenme ile baş etmenin yolları :

Yemek yeme isteğinizin sebebini farkına varın. Gerçekten açlık mı hissediyorsunuz yoksa duygu değişimlerinden dolayı mı besin tüketme ihtiyacı duyuyorsunuz? Farkına vardıktan sonra sizi bu yeme eğilimine iten şeyin sebebinin ne olduğuna odaklanın. Duygusal beslenme ihtiyacınız olduğunda abur cubur veya sağlıksız besinler yerine daha sağlıklı besinlere yönelmeye çalışın. Sevdiğiniz ve sizi mutlu hissettirecek besinlerin porsiyonlarını küçük tercih etmelisiniz. Örneğin 1-2 parça bitter çikolatanın yanında 1 bardak kefir ya da süt içebilirsiniz.