Kolon kanseri, dünya genelinde en sık görülen kanser türlerinden biri olup erken teşhisle önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Medical Park Ordu Hastanesi Gastroenteroloji Cerrahisi Uzmanı Opr. Dr. Salih Can Çelik, kolon kanserine karşı korunmada sağlıklı beslenmenin önemine dikkat çekerek özellikle posalı (lifli) besinlerin tüketilmesi gerektiğini vurguladı.
Posalı gıdaların sindirim sistemi üzerindeki olumlu etkilerine değinen Opr. Dr. Çelik, "Posalı yani lifli besinler, bağırsak hareketlerini düzenler, sindirimi kolaylaştırır ve zararlı toksinlerin bağırsaklardan hızla atılmasına yardımcı olur. Aynı zamanda bağırsak florasını destekleyerek kolon kanseri riskini azaltır. Yeterli miktarda posa alımı, bağırsak içindeki zararlı maddelerin temas süresini kısaltarak kansere karşı koruyucu bir kalkan görevi görür" diye konuştu.
Kolon kanserinden korunmada günlük beslenmede lifli gıdalara yer verilmesinin büyük önem taşıdığını söyleyen Çelik, "Lif açısından zengin besinler arasında brokoli, lahana, havuç ve kabak gibi sebzeler, elma, armut, böğürtlen ve avokado gibi meyveler, mercimek, nohut ve fasulye gibi baklagiller, yulaf, kepekli ekmek ve bulgur gibi tam tahıllar, badem, ceviz ve fındık gibi kuruyemişler özellikle bağırsaklar için faydalı gıdalardır. Günlük lif tüketimi kadınlar için yaklaşık 25 gram, erkekler için ise 38 gram olması önemlidir. Yine hazır ve işlenmiş gıdalardan uzak durulması bağırsak sağlığını korumada etkilidir" şeklinde konuştu.
Yapılan Bilimsel araştırmalarda Akdeniz diyetinin kolon kanseri
riskini azalttığını söyleyen Opr. Dr. Salih Can Çelik, şunları
söyledi:
"Kontrol edebileceğimiz tedbirler arasında herkesin bildiği gibi
sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek vardır. Sağlıklı yaşamın en
önemli göstergelerinden biri ideal kiloda olmaktır. Bunun için de
bireyin sağlıklı beslenmesi ve aktif bir yaşam sürmesi neredeyse
şarttır. Senelerdir dünyanın en iyi diyet sıralamalarında birinci
sırada yer alan Akdeniz diyeti aslında en güzel sağlıklı beslenme
şeklidir. Akdeniz diyetinin pek çok çalışmada kolon kanseri
riskini azalttığı gösterildi. 2018’de JAMA Oncology'de yayımlanan
gözlemsel bir çalışma sonuçlarına göre; iyi bir diyet ve egzersiz
alışkanlığı, kolon kanserli kişilerin yaşam süresini uzatmada
etkili. Sebze, meyve, tam tahıl ve baklagillerden zengin buna
karşılık sınırlı et tüketimi ile karakterize bir diyet birçok
çalışmada kolon kanseri nüks riskinde azalma ile sonuçlandı.
Bununla birlikte tanı öncesinde de yüksek sebze-meyve ve düşük
hayvansal ürün tüketimi, daha uzun yaşam süreleri ile ilişkili
bulundu. Akdeniz diyetinin kolon ve rektum kanserlerinin gelişme
ihtimalini azalttığını biliniyor. Fakat Akdeniz diyetindeki hangi
gıdaların bu risk azaltımını sağladığı konusunda şimdiye kadar
net bir çalışma yoktu. Fliss Isakov ve ekibi tarafından
gerçekleştirilen araştırmanın sonucu dikkat çekicidir. Yüksek
balık, meyve tüketimi ve düşük meşrubat/alkol tüketimi,
kolorektal polip (genellikle organların boşluklarında gelişen bir
doku büyümesi) ihtimalini azaltmada en iyi kombinasyon olarak
bulundu. Yeni çalışmalar Akdeniz diyetinin diğer bileşenlerinin
de sağlık yararlarını ortaya çıkarıyor. Lifli gıdalar ve
kuruyemişlerin de kolerektal kanser riskini azalttığı bulundu
ifadelerine yer verdi.
Kolon kanserinin erken teşhisle tedavi edilebileceğini hatırlatan Opr. Dr. Salih Can Çelik, hastalığın belirtilerine karşı dikkatli olunmasının hayati önem taşıdığını vurgulayarak, "Kolon kanseri başlangıç döneminde belirti vermeyebilir, ancak hastalık ilerledikçe bazı semptomlar ortaya çıkmaktadır. Özellikle dışkılama alışkanlıklarında değişikliklere dikkat edilmelidir. İshal veya kabızlık gibi durumların uzun süre devam etmesi, bağırsak hareketlerinde düzensizlikler ve tam boşalamama hissi gibi şikayetlerin göz ardı edilmemelidir. Dışkıda kan görülmesinin de önemli bir uyarı işaretidir. Makattan taze kırmızı kan gelmesi ya da dışkının koyu renkli olması gibi durumların bağırsaklarda bir sorun olduğunun göstergesi olabilir. Karın ağrısı, kramp tarzında sancılar, şişkinlik ve gaz problemlerinin de kolon kanseri belirtileri arasında yer alır. Bu belirtilere nedensiz kilo kaybının ve sürekli yorgunluk hissinin eşlik etmesi durumunda vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulması mutlaka gereklidir. Kolon kanserinde erken teşhisin tedavi başarısını büyük oranda artırmaktadır" diye konuştu.
Kolon kanserinde erken teşhisin hayati önem taşıdığını belirten
Opr. Dr. Çelik, şu bilgileri paylaştı:
"Kolon kanseri taramalarında kolonoskopi en etkili yöntemdir.
Özellikle 50 yaş ve üzeri bireylerin herhangi bir belirti olmasa
dahi düzenli tarama yaptırması büyük önem taşır. Ailesinde kolon
kanseri öyküsü olan kişilerin ise taramalara daha erken yaşta
başlaması gerekebilir. Kolon kanseri riskinizi azaltmak ve
sağlıklı bir yaşam sürmek için posalı besinleri hayatınıza dahil
edin ve düzenli sağlık kontrollerinizi ihmal etmeyin."