27 Nisan, dünya ve Türkiye tarihinde unutulmaz olayların
yaşandığı özel bir gündür. II. Abdülhamid'in tahttan indirilişi,
Köy Enstitüleri'nin kuruluşu, Türkiye'de ilk radyo yayını ve
E-Muhtıra gibi birçok önemli gelişme bu tarihe damga vurmuştur.
27 Nisan'da yaşanan tarihi olaylar, geçmişin izlerini günümüze
taşımakta ve toplumsal hafızamızda önemli bir yer tutmaktadır.
II. Abdülhamid'in Tahttan İndirilişi (1909)
27 Nisan 1909'da Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid, 31 Mart
Vakası'nın ardından tahttan indirilmiş ve yerine V. Mehmed
(Mehmed Reşad) tahta geçmiştir. Bu olay, Osmanlı
İmparatorluğu'nda meşrutiyetin yeniden tesis edilmesi açısından
önemli bir dönüm noktasıdır. II. Abdülhamid'in tahttan
indirilmesi, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin güç kazanmasına ve
Osmanlı yönetiminde köklü değişikliklere yol açmıştır.
Köy Enstitüleri'nin Kuruluşu (1940)
27 Nisan 1940 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi, Köy
Enstitüleri'nin kuruluşuna ilişkin kanunu kabul etmiştir. Bu
enstitüler, kırsal bölgelerdeki eğitim seviyesini yükseltmek ve
köy öğretmenleri yetiştirmek amacıyla kurulmuştur. Köy
Enstitüleri, Türkiye'nin eğitim tarihinde önemli bir reform
olarak kabul edilir ve birçok aydın bu enstitülerden
yetişmiştir.
E-Muhtıra Olayı (2007)
27 Nisan 2007'de Türk Silahlı Kuvvetleri, internet üzerinden bir
bildiri yayımlayarak laiklik konusunda uyarılarda bulunmuştur. Bu
bildiri, kamuoyunda "E-Muhtıra" olarak adlandırılmış ve
sivil-asker ilişkileri açısından tartışmalara neden olmuştur.
E-Muhtıra, Türkiye'de demokratikleşme süreci ve askerin
siyasetteki rolü açısından önemli bir dönüm noktasıdır.
Türkiye'de İlk Radyo Yayını (1927)
27 Nisan 1927'de Türkiye'de ilk radyo yayını
gerçekleştirilmiştir. Türk Telsiz Telefon A.Ş. tarafından yapılan
bu yayın, İstanbul'da başlamış ve halkın büyük ilgisini
çekmiştir. Radyo, Türkiye'de kitle iletişim araçlarının
gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Naim Süleymanoğlu'nun Rekorları (1988)
27 Nisan 1988'de Cardiff'te düzenlenen Avrupa Halter
Şampiyonası'nda, Türk halterci Naim Süleymanoğlu üç altın madalya
kazanmış ve bir dünya rekoru kırmıştır. Süleymanoğlu'nun bu
başarısı, Türkiye'nin spor tarihinde gurur verici bir anı olarak
yer almıştır.
Airbus A380'in İlk Uçuşu (2005)
27 Nisan 2005'te Airbus A380, ilk test uçuşunu başarıyla
gerçekleştirmiştir. Dünyanın en büyük yolcu uçağı olan A380'in bu
uçuşu, havacılık tarihinde önemli bir kilometre taşıdır.
Ferdinand Magellan'ın Ölümü (1521)
27 Nisan 1521'de Portekizli kâşif Ferdinand Magellan,
Filipinler'de yerel halkla girdiği çatışmada hayatını
kaybetmiştir. Magellan, dünyanın çevresini dolaşan ilk seferi
başlatmış ve denizcilik tarihinde önemli bir figür olmuştur.
Tarihte Bugün Yaşanan Olaylar
- 1749 Handel'in Ateş Oyunları Müziği ilk kez Londra Green
Park'ta seslendirildi.
- 1810 Beethoven, ünlü eseri Für Elise'yi besteledi.
- 1865 Sultana isimli ve 2,300 yolcu taşıyan buharlı gemi
Mississippi Nehrinde infilak ederek battı: 1.700 kişi öldü.
- 1908 1908 Yaz Olimpiyatları Londra'da başladı.
- 1909 II. Abdülhamid tahttan indirildi; yerine V. Mehmed tahta
geçti.
- 1927 Türkiye'de ilk radyo yayını başladı. Türk Telsiz Telefon
A.Ş. adıyla çalışmalarına başlayan özel kuruluş, yayınlarını
1938'de devlet radyosu kurulana kadar sürdürdü.
- 1937 Adolf Hitler'in İspanya'da ayaklanan Falanjist güçlerin
lideri Francisco Franco'ya gönderdiği uçaklar, Guernica'yı
bombaladı.
- 1938 Türkiye ile Yunanistan arasında dostluk antlaşması
imzalandı.
- 1940 Köy Enstitüleri'nin kuruluşuna ilişkin kanun kabul
edildi. Köylünün eğitilmesini, kalkınmasını ve toprağa
bağlanmasını amaçlayan Köy Enstitüleri, 1946'dan sonra klasik
öğretmen okullarına dönüştürüldü.
- 1941 II. Dünya Savaşı: Alman birlikleri Atina'ya girdi.
- 1960 Togo, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.
- 1961 Sierra Leone, İngiltere'den bağımsızlığını kazandı.
- 1965 ABD'nin Vietnam Savaşı'na giderek artan şekilde
katılması Fransa'da Paris sokaklarında protesto edildi.
- 1978 Afganistan Devlet Başkanı Muhammed Davut ve hükümeti,
saatler süren sokak çatışmalarından sonra kanlı bir darbeyle
iktidardan düşürüldü.
- 1981 Xerox PARC şirketi ilk bilgisayar faresini tanıttı.
- 1988 Cardiff'te yapılan Avrupa Halter Şampiyonası'nda ilk kez
Türkiye adına uluslararası bir şampiyonaya katılan Naim
Süleymanoğlu, bir dünya rekoru kırdı ve üç altın madalya kazandı.
- 1993 Ankara Devlet Tiyatrosu "kamyon tiyatrosu" uygulamasına
başladı.
- 1994 Güney Afrika'da siyahi vatandaşların da oy verebildiği
ilk demokratik seçimler yapıldı.
- 2007 Türk Silahlı Kuvvetleri basın açıklaması yaptı. (bkz. 27
Nisan Genelkurmay Başkanlığı Basın Açıklaması)
- 2009 İstanbul'da sabaha karşı 60 ev ve işyerine baskınlar
düzenlendi. Baskınların düzenlendiği evlerden biri olan, Bostancı
Emanet Sokak’ta bir apartman dairesinde saat 05.30’da çatışma
çıktı. 6 saat süren silahlı çatışmada Devrimci Karargâh
yöneticisi Orhan Yılmazkaya, çatışma sırasında başından vurulan
Mazlum Şeker ve polis amiri Semih Balaban öldü. Çatışmada aynı
zamanda 7 polis de yaralandı.
Tarihte Bugün Doğanlar
- 1495 Kanuni Sultan Süleyman (ö. 1566)
- 1759 Mary Wollstonecraft, İngiliz yazar (ö. 1797)
- 1791 Samuel Finley Breese Morse, ABD'li mucit (ö. 1872)
- 1822 Ulysses S. Grant, ABD'nin 18. başkanı (ö. 1885)
- 1857 Theodor Kittelsen, Norveçli ressam (ö. 1914)
- 1891 Sergei Prokofiev, Rus besteci (ö. 1953)
- 1913 Philip Hauge Abelson, Nobel Fizik Ödülü sahibi ABD'li
fizikçi (ö. 2004)
- 1936 Theodoros Angelopoulos, Yunan film yönetmeni
- 1951 Hülya Darcan, Türk oyuncu
- 1986 Dinara Safina, ünlü Rus tenis oyuncusu
- 1987 William Moseley, İngiliz oyuncu
Tarihte Bugün Ölenler
- 1521 Ferdinand Magellan, Portekizli kâşif ve denizci (d.
1480)
- 1882 Ralph Waldo Emerson, ABD'li yazar ve düşünür (d. 1803)
- 1915 Alexander Scriabin, Rus besteci (d. 1872)
- 1937 Antonio Gramsci, İtalyan düşünür, siyasetçi ve Marksist
teorisyen (d. 1891)
- 1938 Edmund Husserl, Alman filozof (d. 1859)
- 1969 René Barrientos, Bolivya devlet başkanı (d. 1919)
- 1977 Güner Sümer, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1936)
- 1979 Celal Atik, Dünya ve Olimpiyat şampiyonu Türk güreşçi
(d. 1918)
- 1981 Münir Nurettin Selçuk, Ses sanatçısı ve besteci (d.
1899)
- 1998 Carlos Castaneda, Peru doğumlu ABD'li yazar (d. 1925)
- 1999 Al Hirt, ABD'li trompetçi (d. 1922)
- 2007 Mstislav Rostropovich, Rus çellist ve orkestra yönetmeni
(d. 1927)
- 2011 Arman Kırım, Türk İşletme İktisadı profesörü (d. 1954)
(HABER MERKEZİ)